We brengen de bodemtextuur van een locatie in kaart door de aanwezige minerale deeltjes te bestuderen. De belangrijkste minerale deeltjes in de bodem die de textuur beïnvloeden, zijn zand, slib en klei.
Deze deeltjes bestaan uit rotsen die in de loop van duizenden jaren zijn afgebroken door klimatologische en ecologische omstandigheden.
Key Takeaways
- Zand, slib en klei zijn gronddeeltjes ingedeeld naar grootte, waarbij zand de grootste is, gevolgd door slib en vervolgens klei als de kleinste.
- Zand zorgt voor een goede beluchting en drainage in de bodem, maar heeft geen vermogen om voedingsstoffen vast te houden, terwijl klei veel water en voedingsstoffen vasthoudt, maar verdicht kan worden en de wortelgroei kan beperken.
- Slib combineert de eigenschappen van zand en klei, biedt matige drainage, beluchting en capaciteit voor het vasthouden van voedingsstoffen, waardoor het ideaal is voor plantengroei.
Zand versus slib versus klei
Het verschil tussen zand, slib en klei is dat zand een grover en groter gronddeeltje is en geen plasticiteit heeft, terwijl slib een middelgroot gronddeeltje is met een lage plasticiteit. Klei daarentegen bestaat uit extreem fijne gronddeeltjes en heeft een zeer hoge plasticiteit.
Zand is een korrelig materiaal dat ontstaat als gevolg van het oplossen van rotsen. Het bestaat uit gesteente en minerale deeltjes zoals siliciumdioxide.
Zanddeeltjes zijn kleiner dan grinddeeltjes, maar groter en grover dan slibdeeltjes. In werkelijkheid zijn het de grootste en grofste minerale deeltjes van de bodem.
Slib is een fijnkorrelig slibmateriaal dat wordt gedragen en afgezet door water, ijs en wind. Het is een korrelig materiaal met deeltjes die qua grootte tussen zand en klei in zitten.
Slibdeeltjes variëren in grootte van 0.002 tot 0.06 mm. Verder bestaat slib uit kwarts- en veldspaatmineralen.
Klei is een fijnkorrelig natuurlijk bodemmateriaal dat kleimineralen bevat. Dit zijn de fijnste gronddeeltjes en zijn kleiner dan 0.002 mm.
Klei bestaat uit microscopische en submicroscopische deeltjes gevormd door de chemische desintegratie van mineralen. Kleigronden bestaan voor meer dan 25% uit klei.
Vergelijkingstabel
| Parameters van vergelijking: | "Sand" | Slib | Eetbare klei |
|---|---|---|---|
| Wat is het | Los korrelig materiaal | Stofachtig sedimentmateriaal | Extreem fijnkorrelig natuurlijk bodemmateriaal |
| Deeltjes | Grof en groter | Ergens tussen zandklei | Extreem fijn en zacht |
| Maat | Van 2.00 tot 0.05 mm | 0.002 0.06 tot mm | Lager dan 0.002 mm |
| kneedbaarheid | Geen plasticiteit | Zeer lage plasticiteit | Hoge plasticiteit |
| porie | Meer en groot | Kleinere | Heel weinig en kleiner |
| Waterberging | Laag | Medium | Hoge |
| Vorm | Angular | bolvormig | Buisvormig, hoekig, schilferig |
Wat is zand?
Zanddeeltjes zijn in wezen microscopisch kleine rotsfragmenten en als zodanig hebben ze weinig of geen mogelijkheid om voedingsstoffen aan gras te geven of om te voorkomen dat ze uitspoelen.
Zandgronden voelen korrelig aan tussen de vingers omdat ze uit rotsdeeltjes bestaan. Omdat zand granen hebben weinig vermogen om aan elkaar te hechten, zandgronden kunnen niet tot een touw worden gerold als ze nat zijn.
Grove zanddeeltjes hebben een diameter van 2.00 tot 0.05 mm en kunnen ruw aanvoelen als je ze tussen je vingers wrijft. Zelfs als je het bij elkaar houdt, voelt het licht en kruimelig aan.
Deze relatief grote deeltjesgroottes helpen bij het verbeteren van de bodembeluchting, drainage in verdichte grond en plantengroei. Zanddeeltjes kunnen ook hoekig, bolvormig, plat of langwerpig zijn.
Zandgronden staan bekend als droogtegevoelig vanwege hun lage waterretentie als ze nat zijn. Toch wordt het vastgehouden water snel weer afgegeven aan de planten.
Als het regent of irrigert, dringt het water gemakkelijk door het bodemoppervlak, stroomt het overtollige snel door en blijft de grond goed belucht.
Wat is slib?
Slibdeeltjes zijn qua grootte qua chemische en fysische eigenschappen tussen klei en zand in. Slibdeeltjes hebben een beperkt vermogen om voedingsstoffen voor planten vast te houden of ze af te geven aan de bodemoplossing voor opname door planten.
Slib heeft een bolvorm en is moeilijker tot een sliert te vormen dan klei. Als het droog is, kan slib een vergelijkbare textuur hebben als meel. Als het nat is, verandert het in gladde modder die je met je vingers kunt kneden.
Als het echter erg nat is, kan slib zich soepel met water vermengen en zeer fijne, vloeibare modderplassen vormen. Bovendien heeft slib vanwege zijn fijnheid weinig of geen plasticiteit.
Slib slaat door zijn bolvormige structuur enorm veel water op, maar verdeelt het water snel over planten.
Hoewel men denkt dat sliboliën zeer vruchtbaar zijn voor de plantengroei, vanwege hun watereigenschappen en het gemak waarmee ze kunnen worden verbouwd, houden ingenieurs er niet van om ermee om te gaan vanwege de relatief snelle afgifte van water en het gebrek aan vermogen van de deeltjes om aan elkaar te hechten.
Wat is klei?
De fijne kleikorrels binden de grond samen. Wanneer kleideeltjes nat of droog zijn, hechten ze snel aan elkaar en genereren ze een kleverige textuur. In vergelijking met zand en slib kan kleigrond veel water vasthouden.
Wanneer klei in contact komt met water, zet het uit en krimpt het. Kleideeltjes zijn dun, vlak en bedekt met kleine plaatjes, in tegenstelling tot zanddeeltjes, die bolvormig zijn.
Omdat organische klei zeer samendrukbaar is en een hoge droge sterkte heeft, wordt het gebruikt bij het bouwen als moddermortel.
Klei is de bijnaam die wetenschappers met goede reden aan de fijnste deeltjes geven. De meeste chemische eigenschappen van grond zijn afgeleid van deeltjes ter grootte van klei.
Ze zijn verantwoordelijk voor het vasthouden van verschillende voedingsstoffen voor planten in de bodem, waaronder calcium, magnesium, kalium, sporenelementen en sommige fosfor.
Klei kan meer water vasthouden dan zandgronden vanwege hun compacte formaat en enorme oppervlakte. Klei daarentegen houdt water steviger vast en geeft het niet zo gemakkelijk af aan de grond als zand, zoals in een later artikel zal worden uitgelegd.
Belangrijkste verschillen tussen zand, slib en klei
- Zand is losse grond die bestaat uit korrelig materiaal. Slib is een sedimentmateriaal dat wordt afgezet door ijs, wind en water, terwijl klei een extreem fijn bodemmateriaal is.
- Zand heeft een grove structuur, terwijl slib zich ergens tussen de twee bevindt, en klei extreem klein en zacht is.
- Zand varieert in grootte van 2 tot 0.05 mm, slib varieert in grootte van 0.02 tot 0.06 mm en klei is kleiner dan 0.002 mm.
- Zand heeft geen plasticiteit, slib heeft een lage plasticiteit en klei heeft een hoge plasticiteit.
- Zand heeft grote en meer poriën, terwijl slib kleinere poriën heeft en klei heel weinig poriën.
- Zand heeft een lage waterretentie, slib heeft een medium en klei heeft een hoge waterretentie.
- Zand heeft een hoekige vorm, slib is bolvormig en klei is buisvormig en hoekig.
Referenties
- https://pubs.geoscienceworld.org/sepm/jsedres/article-abstract/24/3/151/95147
- https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1029/2006JB004484
Laatst bijgewerkt: 23 juli 2023
Ik heb zoveel moeite gestoken in het schrijven van deze blogpost om jou van waarde te kunnen zijn. Het zal erg nuttig voor mij zijn, als je overweegt het te delen op sociale media of met je vrienden/familie. DELEN IS ️
Piyush Yadav heeft de afgelopen 25 jaar als natuurkundige in de lokale gemeenschap gewerkt. Hij is een natuurkundige die gepassioneerd is om wetenschap toegankelijker te maken voor onze lezers. Hij heeft een BSc in natuurwetenschappen en een postdoctoraal diploma in milieuwetenschappen. Je kunt meer over hem lezen op zijn bio pagina.
