Horizontale versus verticale analyse: verschil en vergelijking

Horizontale analyse omvat het vergelijken van financiële gegevens over een bepaalde periode om veranderingen in de prestaties te volgen en trends en patronen bloot te leggen. Verticale analyse daarentegen onderzoekt de verhoudingen van verschillende financiële elementen binnen een enkele periode, vaak weergegeven als percentages van een basiscijfer, om de samenstelling en het relatieve belang van elke component te beoordelen.

Key Takeaways

1. De horizontale analyse vergelijkt financiële overzichtsitems over meerdere perioden om trends en prestatieveranderingen te identificeren.
2. Verticale analyse drukt elk regelitem uit als een percentage van een basiscijfer binnen dezelfde periode, waardoor vergelijkingen tussen bedrijven of branchebenchmarks worden vergemakkelijkt.
3. Horizontale analyse helpt de voortgang van een bedrijf in de loop van de tijd te beoordelen, terwijl verticale analyse inzicht geeft in de samenstelling en efficiëntie van de financiële structuur van een bedrijf.

Horizontale versus verticale analyse

Het verschil tussen horizontale en verticale analyse is dat de eerste het totale bedrag als een percentage in de jaarrekening over vele opeenvolgende jaren beschouwt. Deze laatste bespreekt elk bedrag apart in de financiële informatie als een percentage voor een ander bedrag.

De horizontale of "trendanalyse" houdt rekening met alle bedragen in jaarrekeningen over vele jaren.

Bij de verticale analyse wordt elk bedrag op het financiële overzicht beschouwd als een percentage van een ander bedrag.

---

 

Vergelijkingstabel

Kenmerk	Horizontale analyse	Verticale analyse
Focus	Veranderingen in de tijd	Verhoudingen binnen een periode
Vergelijk	Vergelijkt bijbehorende regelitems over verschillende periodes (bijvoorbeeld jaren)	Vergelijkt elk regelitem een basis figuur in de dezelfde periode
Doel	Identificeert trends en groeipercentages van individuele regelitems	Analyseert de relatief belang van elk regelitem en zijn bijdrage voor het algehele financiële plaatje
Insights	Helpt bij het begrijpen van de prestatie en financiële gezondheid van een bedrijf in de loop van de tijd	Helpt bij het begrijpen van de samenstelling en structuur van de jaarrekening
Toepassingen	Gebieden identificeren van groei or afwijzen, beoordelen winstgevendheidstrends, analyseren cashflowtrends	Begrip kostenstructuur, analyseren winstmarges, evalueren financiële ratio's
Voorbeeld	Vergelijken inkomsten van 2023 tot 2024 om de percentage Verandering in omzet	Het uiten van prijs van de verkochte goederen een percentage van de omzet in 2024

---

 

Wat is horizontale analyse?

Horizontale analyse, ook wel trendanalyse genoemd, is een financiële analysemethode die de financiële prestaties van een bedrijf over meerdere perioden evalueert. Door regelitems in financiële overzichten over opeenvolgende perioden te vergelijken, kunnen belanghebbenden met deze analyse trends, patronen en veranderingen in de financiële positie van een bedrijf identificeren.

Belangrijkste doelstellingen van horizontale analyse

1. Trends identificeren: Horizontale analyse helpt belanghebbenden trends in financiële gegevens, zoals omzetgroei of kostenschommelingen, in de loop van de tijd te ontdekken. Dit maakt een dieper inzicht in de historische prestaties van een bedrijf mogelijk.
2. Prestatiestabiliteit beoordelen: Het analyseren van opeenvolgende financiële overzichten helpt bij het evalueren van de stabiliteit en consistentie van de financiële prestaties van een bedrijf. Consistente groei- of achteruitgangspatronen kunnen een indicatie zijn van de effectiviteit van managementstrategieën.
3. Afwijkingen detecteren: Horizontale analyse is instrumenteel bij het blootleggen van anomalieën of onregelmatigheden in financiële gegevens. Plotselinge pieken of dalen in specifieke regelitems kunnen duiden op potentiële problemen die verder onderzoek vereisen.

Horizontale analysemethodologie

1. Vergelijkbare perioden selecteren: Om een ​​horizontale analyse uit te voeren, kiest u opeenvolgende perioden ter vergelijking. Meestal gaat het hierbij om het beoordelen van veranderingen op jaarbasis (op jaarbasis) of kwartaal op kwartaal (QoQ) in financiële overzichten.
2. Absolute en procentuele veranderingen berekenen: Bereken de absolute dollarverandering en procentuele verandering voor elk regelitem tussen de geselecteerde perioden. Absolute veranderingen zorgen voor het numerieke verschil, terwijl procentuele veranderingen inzicht bieden in de relatieve omvang van variaties.
3. Resultaten interpreteren: Interpreteer de resultaten door de betekenis van veranderingen te beoordelen. Positieve trends kunnen duiden op groei, terwijl negatieve trends mogelijk verder onderzoek vereisen naar potentiële uitdagingen of inefficiënties.

Voordelen van horizontale analyse

• Historisch prestatie-inzicht: Maakt een historisch perspectief op financiële prestaties mogelijk, wat helpt bij strategische planning op de lange termijn.
• Vergelijkende evaluatie: Vergemakkelijkt de vergelijking van financiële gegevens en biedt inzicht in het relatieve succes van verschillende perioden.
• Vroeg waarschuwingssysteem: Fungeert als een systeem voor vroegtijdige waarschuwing voor potentiële financiële problemen door afwijkingen van gevestigde trends te benadrukken.

Beperkingen van horizontale analyse

• Gebrek aan context: Slaagt er niet in om context te bieden voor de geïdentificeerde veranderingen, waardoor aanvullende analyse nodig is om de redenen achter fluctuaties te begrijpen.
• Afhankelijkheid van historische gegevens: Is sterk afhankelijk van historische gegevens en houdt mogelijk geen rekening met plotselinge marktverschuivingen of externe factoren.
• Beperkte voorspellende waarde: Hoewel waardevol voor historische inzichten, heeft horizontale analyse beperkingen bij het voorspellen van toekomstige financiële prestaties.

 

Wat is verticale analyse?

Verticale analyse, ook wel common-size-analyse genoemd, is een financiële analysemethode die de proportionele relatie tussen verschillende regelitems en een specifiek basisitem binnen één financieel overzicht evalueert. Deze techniek maakt een gedetailleerd onderzoek van de interne samenstelling van financiële overzichten mogelijk, wat helpt bij de beoordeling van de financiële gezondheid en prestaties van een bedrijf.

Methodologie en berekening

Bij verticale analyse wordt elk regelitem uitgedrukt als een percentage van het basisitem. In de winst-en-verliesrekening wordt bijvoorbeeld elke opbrengsten- en kostenpost gepresenteerd als een percentage van de totale opbrengsten. Op de balans wordt elke activa-, passief- en eigenvermogenspost weergegeven als een percentage van de totale activa. Deze normalisatie van waarden maakt een betekenisvolle vergelijking mogelijk van de relatieve bijdrage van elke component aan het geheel.

Verticale analyse van de resultatenrekening

In de context van een resultatenrekening biedt verticale analyse inzicht in de verdeling van inkomsten en uitgaven. Door elk regelitem uit te drukken als een percentage van de totale omzet, kunnen analisten het relatieve belang van verschillende componenten identificeren. Dit helpt bij het beoordelen van de kostenstructuur, winstgevendheidsratio's en de algehele samenstelling van de winst-en-verliesrekening.

Balans verticale analyse

Wanneer verticale analyse wordt toegepast op de balans, kunnen belanghebbenden de samenstelling van activa, passiva en eigen vermogen in relatie tot de totale activa begrijpen. Dit helpt bij het evalueren van de financiële structuur, liquiditeitsratio's en het relatieve gewicht van verschillende elementen. Beleggers en analisten kunnen deze informatie gebruiken om het financiële risico en de stabiliteit van een bedrijf te meten.

Voordelen en beperkingen

voordelen:

• Maakt een eenvoudige vergelijking van financiële overzichten over meerdere perioden mogelijk.
• Helpt bij het identificeren van trends en veranderingen in de financiële structuur van een bedrijf.
• Maakt effectieve benchmarking tegen industriestandaarden mogelijk.

Beperkingen:

• Houdt geen rekening met externe factoren die van invloed zijn op de financiële prestaties.
• Kan complexe financiële situaties te simpel maken.
• Is sterk afhankelijk van historische gegevens en geeft mogelijk geen real-time dynamiek weer.

---

Belangrijkste verschillen tussen horizontale en verticale analyse

1. Vergelijking van tijdframes:
   • Bij horizontale analyse worden financiële gegevens over meerdere perioden vergeleken om trends en veranderingen in de loop van de tijd te identificeren.
   • Verticale analyse onderzoekt de verhoudingen van financiële elementen binnen een enkele periode, doorgaans uitgedrukt als percentages van een basiscijfer.
2. Focus van analyse:
   • Horizontale analyse richt zich op veranderingen in prestaties en trends, waarbij groei of achteruitgang in de loop van de tijd wordt benadrukt.
   • Verticale analyse richt zich op de relatieve samenstelling en structuur van financiële overzichten, waarbij de betekenis van elk regelitem binnen een enkele periode wordt geïdentificeerd.
3. Rekenmethode:
   • Horizontale analyse berekent absolute verschillen en procentuele veranderingen tussen opeenvolgende perioden.
   • Verticale analyse berekent elk regelitem als een percentage van een gemeenschappelijk basiscijfer, waardoor vergelijkingen tussen verschillende elementen binnen dezelfde periode worden vergemakkelijkt.
4. Interpretatie van resultaten:
   • Bij horizontale analyse worden de resultaten geïnterpreteerd om trends, patronen en gebieden van verbetering of zorg in de loop van de tijd te identificeren.
   • Verticale analyse interpreteert de resultaten om het relatieve belang van elk regelitem in de financiële overzichten te beoordelen en sterke of zwakke punten in de samenstelling te identificeren.
5. Doel:
   • Horizontale analyse helpt bedrijven de effectiviteit van strategieën te evalueren en de prestaties in de loop van de tijd te volgen.
   • Verticale analyse helpt bedrijven de structuur van hun financiële overzichten te begrijpen, financiële ratio's te beoordelen en binnen één periode gebieden voor verbetering of optimalisatie te identificeren.

Referenties

1. https://pubs.geoscienceworld.org/ssa/bssa/article/95/5/1779/103169

Laatst bijgewerkt: 08 maart 2024