Beheer versus kostenberekening: verschil en vergelijking

Management accounting richt zich op het verstrekken van interne informatie ter ondersteuning van bestuurlijke besluitvorming, budgettering en prestatieanalyse binnen een organisatie. Kostenberekening daarentegen houdt zich specifiek bezig met het identificeren, meten en analyseren van kosten die verband houden met de productie van goederen of diensten, met als doel de kostenefficiëntie en controle binnen het productieproces te verbeteren.

Key Takeaways

1. Management accounting richt zich op het verstrekken van relevante financiële en niet-financiële informatie aan managers voor besluitvorming, planning en controle van bedrijfsactiviteiten.
2. Kostprijsberekening is een onderdeel van managementboekhouding, waarbij de nadruk ligt op het vastleggen, analyseren en toewijzen van kosten aan producten, diensten of afdelingen voor kostenbeheersing en prijsstelling.
3. Beide disciplines ondersteunen weloverwogen besluitvorming, waarbij management accounting bredere inzichten biedt, terwijl cost accounting specifiek gericht is op kostenbeheersing en efficiëntie.

Managementboekhouding versus kostenboekhouding

Het verschil tussen Management Accounting en Cost Accounting is dat Management accounting ons alle boekhoudkundige details geeft, terwijl Cost accounting ons alleen kostenpunten geeft voor managementmotieven.

---

 

Vergelijkingstabel

Kenmerk	Management Accounting	Cost Accounting
Focus	Het verstrekken van informatie voor besluitvorming	Kosten registreren, analyseren en rapporteren
strekking	Breder – omvat zowel financiële als niet-financiële informatie	Smaller – richt zich vooral op de kosten
Doelstellingen	Ondersteunt planning, controle en prestatie-evaluatie	Helpt bij het bepalen van de productkosten, het vaststellen van verkoopprijzen en het beheersen van de uitgaven
Informatietype	Kwantitatief en kwalitatief	Vooral kwantitatief
Tijdshorizon	Verleden, heden en toekomst	Voornamelijk historisch (verleden)
Gebruikers	Intern management (alle niveaus)	Intern beheer (kostenplaatsen, productie)
Voorbeelden	Budgettering, kosten-volume-winst (CVP)-analyse, prestatierapporten	Methoden voor kostenallocatie, variantieanalyse, op activiteiten gebaseerde kostenberekening (ABC)

 

Wat is managementaccounting?

Doel van managementaccounting

Management accounting, ook wel management- of cost accounting genoemd, is een tak van de boekhouding die zich richt op het verstrekken van financiële informatie en analyses om het management te helpen bij de besluitvorming en controle binnen een organisatie. Het speelt een cruciale rol bij het helpen van managers bij het maken van weloverwogen keuzes om de doelstellingen van de organisatie te bereiken en de algehele prestaties te verbeteren.

Beslissingsondersteuning

Management accounting biedt waardevolle inzichten ter ondersteuning van besluitvormingsprocessen. Door financiële gegevens en analyses aan te bieden, helpt het managers bij het evalueren van verschillende opties, het maken van strategische keuzes en het effectief toewijzen van middelen.

Planning en budgettering

Een belangrijk aspect van management accounting is het opstellen van plannen en budgetten. Dit omvat het stellen van financiële doelen, het voorspellen van toekomstige uitgaven en inkomsten en het opzetten van een raamwerk voor het monitoren en controleren van de financiële prestaties.

Prestatiemeting

Managementaccountants ontwikkelen prestatiestatistieken en key performance indicators (KPI's) om te beoordelen hoe goed de organisatie haar doelstellingen bereikt. Deze statistieken helpen bij het evalueren van afdelings- en individuele prestaties en faciliteren initiatieven voor prestatieverbetering.

Cost Accounting

Kostenclassificatie

Cost accounting, een subset van management accounting, omvat het classificeren en volgen van verschillende soorten kosten binnen een organisatie. Deze omvatten directe kosten, indirecte kosten, vaste kosten, variabele kosten en overheadkosten.

Kostenbeheersing

Kostenbeheersing is een cruciale functie van management accounting. Het omvat het monitoren en beheren van de kosten om ervoor te zorgen dat ze aansluiten bij de gebudgetteerde bedragen. Dit helpt bij het voorkomen van kostenoverschrijdingen en het verbeteren van de algehele kostenefficiëntie.

Kostenanalyse

Managementaccountants analyseren de kosten om gebieden te identificeren waar de efficiëntie kan worden verbeterd. Dit omvat het vergelijken van de werkelijke kosten met de gebudgetteerde kosten, het uitvoeren van variantieanalyses en het aanbevelen van kostenbesparende maatregelen.

Financiële Analyse

Financiële overzichten

Management accounting draagt ​​bij aan het opstellen van financiële overzichten, zoals winst- en verliesrekeningen, balansen en kasstroomoverzichten. Deze verklaringen bieden een uitgebreid overzicht van de financiële gezondheid en prestaties van een organisatie.

Ratio-analyse

Ratioanalyse is een veelgebruikt instrument dat in management accounting wordt gebruikt om de financiële prestaties te beoordelen. Het omvat het berekenen en analyseren van verschillende financiële ratio's, zoals liquiditeitsratio's, winstgevendheidsratio's en efficiëntieratio's, om de financiële gezondheid van de organisatie te evalueren.

Strategisch Management

Strategische Planning

Management accounting ondersteunt strategische planning door financiële informatie te verstrekken die helpt bij het formuleren van langetermijndoelen en -strategieën. Het helpt bij het beoordelen van de financiële haalbaarheid van verschillende strategische opties.

RISICO BEHEER

Het identificeren en beheersen van financiële risico’s is een cruciaal aspect van management accounting. Dit omvat het beoordelen van potentiële risico's, het ontwikkelen van strategieën voor risicobeperking en het garanderen dat de organisatie financieel veerkrachtig is in het licht van onzekerheden.

 

Wat is kostenberekening?

Doelstellingen van kostenberekening

1. Kostenvaststelling

Kostenberekening heeft tot doel de verschillende kosten te bepalen en te analyseren die worden gemaakt bij de productie of levering van goederen en diensten. Dit omvat de identificatie van directe en indirecte kosten, vaste en variabele kosten, en expliciete en impliciete kosten die verband houden met de bedrijfsvoering.

2. Kostenbeheersing

Een van de belangrijkste doelstellingen van kostenberekening is het opzetten van effectieve controlemechanismen om de kosten te beheren en te reguleren. Door de werkelijke kosten te vergelijken met de gebudgetteerde kosten kan het management gebieden identificeren waar de kosten de verwachtingen overtreffen en corrigerende maatregelen nemen om deze onder controle te krijgen.

3. Kostenbesparing

Kostenberekening vergemakkelijkt de identificatie van inefficiënties en overtolligheden in het productieproces. Deze informatie stelt het management in staat kostenreductiestrategieën te implementeren, waardoor de algehele operationele efficiëntie wordt verbeterd en de winstgevendheid wordt vergroot.

4. Winstplanning

Kostenberekening biedt waardevolle inzichten voor winstplanning en -prognoses. Door de kostenstructuur te begrijpen, kan het management realistische prijsstrategieën, verkoopdoelstellingen en winstmarges opstellen om financiële doelstellingen op de lange termijn te bereiken.

Elementen van kosten

1. Directe kosten

Directe kosten zijn uitgaven die rechtstreeks toerekenbaar zijn aan de productie van goederen of diensten. Voorbeelden zijn onder meer grondstoffen, directe arbeid en directe kosten. Deze kosten zijn eenvoudig te herleiden naar specifieke kostenplaatsen.

2. Indirecte kosten

Indirecte kosten zijn uitgaven die niet direct herleidbaar zijn tot een specifiek product of dienst. Deze kosten, ook wel overheadkosten genoemd, omvatten huur, nutsvoorzieningen en administratieve kosten. Toerekening van indirecte kosten gebeurt via kostentoerekeningsmethoden.

3. Vaste kosten

Vaste kosten blijven constant, ongeacht het productievolume. Denk hierbij aan salarissen, huur en verzekeringen. De vaste kosten per eenheid nemen af ​​naarmate het productieniveau toeneemt, wat leidt tot schaalvoordelen.

4. Variabele kosten

Variabele kosten variëren in directe verhouding tot het productieniveau. Voorbeelden hiervan zijn grondstoffen en directe arbeid. De variabele kosten per eenheid blijven constant, maar de totale variabele kosten nemen toe naarmate het productieniveau stijgt.

Kostenberekeningsmethoden

1. Kosten van werkzaamheden

Taakkostenberekening wordt gebruikt wanneer de productie is gebaseerd op specifieke klantorders of projecten. De kosten worden afzonderlijk aan elke taak of project toegewezen, waardoor de uitgaven voor individuele eenheden nauwkeurig kunnen worden gevolgd.

2. Proceskostenberekening

Proceskostenberekening is geschikt voor industrieën met continue productieprocessen, zoals de chemische productie of de voedselverwerking. De kosten worden gemiddeld over de totale productieoutput gedurende een bepaalde periode.

3. Op activiteiten gebaseerde kostenberekening (ABC)

ABC verdeelt de kosten op basis van de activiteiten die deze kosten veroorzaken. Het geeft een nauwkeuriger beeld van de werkelijke kosten van producten of diensten door rekening te houden met de specifieke activiteiten die nodig zijn om deze te produceren.

---

Belangrijkste verschillen tussen management accounting en cost accounting

• Domein:
  • Beheerboekhouding: Richt zich op het verstrekken van informatie en analyse voor interne besluitvorming binnen een organisatie. Het omvat een breder scala aan activiteiten die verder gaan dan kostengerelateerde informatie, zoals budgettering, prognoses en prestatie-evaluatie.
  • Kostenberekening: Houdt zich voornamelijk bezig met het vastleggen, analyseren en beheersen van kosten binnen een organisatie. Het is een subset van management accounting, die zich specifiek bezighoudt met kostengerelateerde aspecten.
• Doel:
  • Beheerboekhouding: Heeft tot doel het management te helpen bij het nemen van weloverwogen beslissingen door het verstrekken van relevante financiële en niet-financiële informatie. Het helpt bij het plannen, controleren en evalueren van de prestaties van de organisatie.
  • Kostenberekening: Richt zich primair op het bepalen en beheersen van de kosten die gepaard gaan met het produceren van goederen of diensten. Het helpt bij het beoordelen van de kostenefficiëntie en winstgevendheid van verschillende producten of diensten.
• Tijdoriëntatie:
  • Beheerboekhouding: Benadrukt zowel historische als toekomstgerichte informatie. Het omvat het analyseren van prestaties uit het verleden en het maken van projecties voor toekomstige besluitvorming.
  • Kostenberekening: Houdt zich voornamelijk bezig met historische kosten, het volgen en analyseren van kosten die al in het productieproces zijn gemaakt.
• gebruikers:
  • Beheerboekhouding: Informatie wordt gebruikt door het interne management, inclusief topmanagers, afdelingshoofden en andere besluitvormers binnen de organisatie.
  • Kostenberekening: Informatie wordt gebruikt door interne managers voor kostenbeheersingsdoeleinden, maar ook door externe belanghebbenden, zoals investeerders en crediteuren, om de kostenstructuur en efficiëntie van de organisatie te beoordelen.
• Rapportage:
  • Beheerboekhouding: Omvat flexibele en op maat gemaakte rapportageformaten, afgestemd op de specifieke behoeften van het management voor strategische besluitvorming.
  • Kostenberekening: Meestal gaat het om standaardrapporten gericht op kosten, kostenvarianties en kostentrends, die essentieel zijn voor kostenbeheersing en prestatie-evaluatie.
• Naleving van de regelgeving:
  • Beheerboekhouding: Niet onderworpen aan externe regelgeving of rapportagenormen. Het is ontworpen om aan de interne behoeften van de organisatie te voldoen.
  • Kostenberekening: Het kan nodig zijn om te voldoen aan bepaalde externe rapportagestandaarden, vooral als de organisatie verplicht is kosteninformatie openbaar te maken aan regelgevende instanties of belanghebbenden.
• Aard van de informatie:
  • Beheerboekhouding: Biedt zowel financiële als niet-financiële informatie, inclusief kwalitatieve gegevens, ter ondersteuning van een breed scala aan managementbeslissingen.
  • Kostenberekening: Houdt zich voornamelijk bezig met kwantitatieve financiële gegevens met betrekking tot de kosten die tijdens het productieproces worden gemaakt.
• Beslissingsfocus:
  • Beheerboekhouding: Ondersteunt strategische besluitvorming, zoals productprijzen, marktanalyse en toewijzing van middelen.
  • Kostenberekening: Richt zich primair op tactische beslissingen met betrekking tot kostenbeheersing, procesverbetering en efficiëntie in de productie.

---

Referenties

1. https://doc1.bibliothek.li/aaw/FLMF019840.pdf
2. https://ejbe.org/EJBE2010Vol03No06p113UYAR.pdf

Laatst bijgewerkt: 08 maart 2024