Ngưỡng tuyệt đối vs Ngưỡng khác biệt: Sự khác biệt và so sánh

Ngưỡng tuyệt đối là mức cường độ kích thích thấp nhất cần thiết để phát hiện, trong khi ngưỡng chênh lệch (hoặc chênh lệch chỉ đáng chú ý) là chênh lệch nhỏ nhất có thể phát hiện được giữa hai kích thích. Trong khi ngưỡng tuyệt đối xác định liệu có thể cảm nhận được một kích thích hay không, thì ngưỡng chênh lệch đo lường độ nhạy cảm với những thay đổi về cường độ kích thích.

Chìa khóa chính

1. Ngưỡng tuyệt đối là mức kích thích tối thiểu cần thiết để một người phát hiện ra kích thích giác quan. Ngược lại, ngưỡng khác biệt là sự khác biệt tối thiểu trong các tác nhân kích thích cần thiết để phát hiện một sự thay đổi.
2. Ngưỡng tuyệt đối là không đổi, trong khi ngưỡng khác biệt thay đổi tùy thuộc vào cường độ của các kích thích.
3. Ngưỡng tuyệt đối hữu ích trong việc hiểu độ nhạy cảm của các giác quan của chúng ta, trong khi ngưỡng khác biệt hữu ích trong việc hiểu khả năng phân biệt giữa các kích thích khác nhau.

Ngưỡng tuyệt đối vs Ngưỡng chênh lệch

Sự khác biệt giữa ngưỡng tuyệt đối và ngưỡng khác biệt là ngưỡng tuyệt đối là lượng kích thích tối thiểu mà một người có thể diễn giải hoặc cảm nhận. Ngược lại, ngưỡng khác biệt là lượng thay đổi tối thiểu cần thiết về cường độ của một tác nhân kích thích để ai đó có thể giải thích được sự khác biệt.

Các nhà tâm lý học sử dụng thuật ngữ “ngưỡng” khi xử lý cảm giác và nhận thức.

Ngưỡng có nghĩa là các giá trị giới hạn trong đó một cá nhân nhận thức hoặc diễn giải một cái gì đó. Ví dụ, có một giá trị tối thiểu mà tại đó một người có thể cảm nhận được một kích thích kinh tế. Giá trị này là một ngưỡng.

Bảng so sánh

Đặc tính	Ngưỡng tuyệt đối	Ngưỡng khác biệt (Chỉ khác biệt đáng chú ý – JND)
Định nghĩa	Sản phẩm yếu nhất mức độ kích thích mà một người có thể phát hiện 50% thời gian.	Sản phẩm sự khác biệt nhỏ nhất giữa hai kích thích mà một người có thể phát hiện 50% thời gian.
Những gì được phát hiện	Sự hiện diện hay vắng mặt của một kích thích.	Sự khác biệt giữa hai kích thích cùng loại.
Ví dụ	Âm thanh yếu nhất bạn có thể nghe thấy trong một căn phòng yên tĩnh.	Mức tăng trọng lượng tối thiểu mà bạn có thể cảm nhận được khi cầm hai vật.
Tập trung	Cường độ tối thiểu cần thiết để phát hiện cơ bản.	Sự khác biệt tối thiểu về cường độ cần thiết để nhận biết sự thay đổi.
Đo lường	Thường được đo bằng cách tăng dần cường độ kích thích cho đến khi người tham gia báo cáo rằng họ đã phát hiện ra nó trong 50% thời gian.	Được đo bằng cách so sánh hai kích thích và tìm ra sự khác biệt nhỏ nhất có thể phát hiện được trong 50% thời gian.
Mối quan hệ	Ngưỡng tuyệt đối đặt ra cơ sở để phát hiện một kích thích.	Ngưỡng chênh lệch là tương đối ngưỡng tuyệt đối hoặc cường độ ban đầu của kích thích.

Ngưỡng tuyệt đối là gì?

Ngưỡng tuyệt đối đề cập đến mức độ kích thích tối thiểu cần thiết để một người phát hiện kích thích một cách chính xác ít nhất 50% thời gian. Khái niệm này là nền tảng trong việc tìm hiểu nhận thức và xử lý giác quan của con người.

Đặc điểm của ngưỡng tuyệt đối

1. Các phương thức cảm giác: Ngưỡng tuyệt đối khác nhau tùy theo các phương thức cảm giác khác nhau như thị giác, thính giác, xúc giác, vị giác và khứu giác. Mỗi phương thức có ngưỡng tuyệt đối riêng, bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như độ nhạy của thụ thể cảm giác và quá trình xử lý thần kinh.
2. Bản chất chủ quan: Ngưỡng tuyệt đối mang tính chủ quan và có thể khác nhau tùy theo từng người do sự khác biệt về độ nhạy cảm, sự chú ý và các yếu tố nhận thức. Các yếu tố như tuổi tác, sức khỏe và kinh nghiệm trong quá khứ cũng có thể ảnh hưởng đến ngưỡng tuyệt đối của một cá nhân.
3. Kỹ thuật đo lường: Các kỹ thuật thí nghiệm khác nhau được sử dụng để đo ngưỡng tuyệt đối một cách chính xác. Chúng bao gồm các phương pháp như lý thuyết phát hiện tín hiệu, phương pháp cầu thang và phương pháp kích thích không đổi. Những kỹ thuật này giúp các nhà nghiên cứu xác định điểm mà tại đó một kích thích chuyển từ trạng thái không thể phát hiện sang trạng thái có thể phát hiện được bởi người quan sát.
4. Chức năng tâm sinh lý: Ngưỡng tuyệt đối được mô tả bằng đồ họa thông qua các hàm tâm sinh lý, minh họa mối quan hệ giữa cường độ kích thích và xác suất phát hiện. Các chức năng này hiển thị một đường cong sigmoidal, biểu thị sự chuyển đổi từ kích thích không thể phát hiện sang kích thích có thể phát hiện được.

Ngưỡng khác biệt là gì?

Ngưỡng chênh lệch, còn được gọi là chênh lệch vừa đáng chú ý (JND), là chênh lệch nhỏ nhất có thể phát hiện được giữa hai kích thích mà một người có thể cảm nhận chính xác ít nhất 50% thời gian. Đó là một khái niệm quan trọng trong tâm vật lý học, nhánh tâm lý học nghiên cứu mối quan hệ giữa kích thích vật lý và trải nghiệm nhận thức.

Đặc điểm của ngưỡng chênh lệch

1. Định luật Weber: Ngưỡng chênh lệch được điều chỉnh bởi Định luật Weber, trong đó nêu rõ rằng JND giữa hai kích thích tỷ lệ thuận với cường độ của kích thích. Nói cách khác, JND không phải là một lượng cố định mà là một tỷ lệ hoặc phần trăm của kích thích ban đầu. Điều này có nghĩa là những kích thích lớn hơn đòi hỏi những khác biệt lớn hơn để được coi là khác biệt, trong khi những kích thích nhỏ hơn đòi hỏi những khác biệt nhỏ hơn.
2. Các phương thức cảm giác: Giống như ngưỡng tuyệt đối, ngưỡng chênh lệch khác nhau tùy theo các phương thức cảm giác khác nhau. Ví dụ: JND cho độ sáng trong tầm nhìn khác với JND cho cường độ nghe. Mỗi phương thức cảm giác có độ nhạy cụ thể riêng đối với sự khác biệt về cường độ kích thích.
3. Đo lường thực nghiệm: Các nhà tâm lý học sử dụng nhiều kỹ thuật thí nghiệm khác nhau để đo ngưỡng chênh lệch một cách chính xác. Những phương pháp này bao gồm phương pháp kích thích không đổi, phương pháp giới hạn và phương pháp điều chỉnh. Bằng cách thay đổi một cách có hệ thống sự khác biệt giữa hai kích thích và ghi lại phản ứng của người tham gia, các nhà nghiên cứu có thể xác định JND cho một thuộc tính kích thích cụ thể.
4. Ứng dụng Hiểu được ngưỡng khác biệt có ứng dụng thực tế trong các lĩnh vực như tiếp thị, thiết kế sản phẩm và công thái học. Ví dụ: các nhà thiết kế có thể sử dụng kiến ​​thức về JND để tối ưu hóa các tính năng của sản phẩm như màu sắc, kết cấu hoặc âm thanh nhằm khiến chúng trở nên hấp dẫn và dễ phân biệt hơn đối với người tiêu dùng.
5. Ý nghĩa tâm lý: Ngưỡng chênh lệch phản ánh độ nhạy cảm của hệ thống giác quan của con người với những thay đổi của môi trường. Nó cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách các cá nhân nhận thức và phân biệt giữa các kích thích khác nhau, góp phần vào sự hiểu biết của chúng ta về cảm giác, nhận thức và quá trình nhận thức.

Sự khác biệt chính giữa Ngưỡng tuyệt đối và Ngưỡng chênh lệch

• Thiên nhiên:
  • Ngưỡng tuyệt đối: Xác định cường độ tối thiểu cần thiết để phát hiện kích thích.
  • Ngưỡng chênh lệch: Đo chênh lệch nhỏ nhất có thể phát hiện được giữa hai kích thích.
• Mục tiêu:
  • Ngưỡng tuyệt đối: Cho biết liệu có thể phát hiện được kích thích hay không.
  • Ngưỡng chênh lệch: Đánh giá độ nhạy cảm với những thay đổi về cường độ kích thích.
• Đo lường:
  • Ngưỡng tuyệt đối: Thường được xác định thông qua các phương pháp như lý thuyết phát hiện tín hiệu hoặc phương pháp bậc thang.
  • Ngưỡng khác biệt: Được đánh giá thông qua các kỹ thuật như phương pháp kích thích không đổi hoặc phương pháp điều chỉnh.
• Định luật Weber:
  • Ngưỡng tuyệt đối: Không bị chi phối bởi Luật Weber.
  • Ngưỡng khác biệt: Tuân theo Định luật Weber, vì JND tỷ lệ thuận với cường độ của các kích thích.
• Ý nghĩa tâm lý:
  • Ngưỡng tuyệt đối: Phản ánh khả năng tối thiểu của hệ thống cảm giác.
  • Ngưỡng khác biệt: Cung cấp cái nhìn sâu sắc về khả năng phân biệt và độ nhạy cảm với những thay đổi trong kích thích.

dự án

1. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1750-3841.2011.02589.x
2. https://ieeexplore.ieee.org/abstract/document/7476866/

Cập nhật lần cuối: ngày 01 tháng 2024 năm XNUMX